[ Pobierz całość w formacie PDF ]
mógł przypomnieć sobie nazwiska poety. Po wyjściu przyjaciół przypomniał sobie, że napisał go
Thomas Lakę Harris. Chciał znalezć przyczynę chwilowego zaniku pamięci i zapytał pózniej swoich
przyjaciół kobietę i mężczyznę co oznacza dla nich nazwisko Harris. Kobieta wyjaśniła, iż jej
dawny dobry przyjaciel nazywał się Harris. Tamtego dnia otrzymała od niego list. Z pewnych
przyczyn nie chciała go widzieć, a on nalegał i trudno jej było się zdecydować. Mężczyzna
powiedział, że Harris to nazwisko dziewczyny z jego przeszłości, o której nie chciałby mówić. W tym
dziwnym przypadku Fodor widocznie przejął z umysłów swoich przyjaciół negatywne asocjacje
związane ze słowem HARRIS i one to zablokowały chwilowo jego pamięć.
Psychoanaliza skierowała naszą uwagę na błędne funkcjonowanie naszej psychiki. Klasyczne tego
przykłady to: zapomnienie o nadaniu nieprzyjemnego listu; spóznienie się na nieprzyjemne spotkanie;
zagubienie rzeczy, która miała dla nas negatywne asocjacje. Podobny mechanizm może utrudnić
działanie naszej pp w drugiej fazie. Może się zdarzyć, że percepcja pozazmysłowa człowieka nie
potrafi wpłynąć na przypomnienie jakiegoś zdarzenia, ponieważ przeszkadza temu wewnętrzna
blokada, uniemożliwiająca zaakceptowanie nieprzyjaznych lub niepożądanych informacji. Gdy
nadejdą informacje o zdarzeniu (pierwsza faza percepcji pozazmysłowej), zostaną przytłumione,
ponieważ nie jesteśmy gotowi na świadome ich przyjęcie.
Ten proces jest podobny do tego, jaki zdarza się w normalnym życiu: czasami nie udaje nam się
wytłumaczyć pewnych obserwacji, ponieważ nie jest to możliwe" w ramach naszego horyzontu
myślowego. Przyzwyczailiśmy się myśleć w określony sposób i wzbraniamy się przed nowym
spojrzeniem. Przykładem może być trudność, z jaką uznajemy kogoś, komu ufamy winnym czy
uporczywe, konserwatywne trzymanie siÄ™ starych naukowych teorii, gdy nowo odkryte fakty
wymagajÄ… nowych interpretacji.
Wolicjonalnie przekazana reakcja instrumentalna
Przyjrzyjmy się innemu aspektowi percepcji pozazmysłowej: czy zdarzyło się kiedyś Państwu, że
wpadła wam nagle, błyskawicznie, jakaś myśl do głowy, przynosząc rozwiązanie problemu, z którym
Państwo od dawna męczyliście się? Możliwe, że do znalezienia rozwiązania przyczyniła się Państwa
wiedza i racjonalne myślenie, a może także pomogła Państwu pp.
Wiemy, że pp jest ściśle związana z twórczą aktywnością. Wielu naukowców sądzi, że pp odgrywa
dużą rolę przy rozwiązywaniu trudnych problemów i twórczych zadań, jak i podczas myślenia
induktywnego. Inspirację artystyczną lub naukową często tłumaczy się percepcją pozazmysłową.
Naturalnie, nie pracuje tylko percepcja pozazmysłową, lecz wspólnie z innymi właściwościami
ludzkiej psychiki, do których należy logiczne, dedukcyjne zastanawianie się i cała nagromadzona
wiedza człowieka. Istota rzeczy leży jednak w tym, że jej działanie na płaszczyznie podświadomości
jest nierozerwalnie związane z innymi funkcjami umysłowymi.
Wezmy na przykład dobrze prosperującego kupca. Ma on z pewnością obszerną, praktyczną
wiedzę w swojej branży. Oprócz tego, zanim podejmie ważną decyzję, studiuje dokładnie wszystkie
elementy majÄ…ce znaczenie w odniesieniu sukcesu w pracy. Ale w skomplikowanych warunkach
rywalizacji na rynku napotyka wiele krzyżujących się czynników. Jeśli jego problem jest
skomplikowany, nie może nawet po dokładnym przygotowaniu _ być całkowicie pewny, czy
prawidłowo ocenił rozwój wypadków i przyszłościowy wpływ wszystkich ważnych faktów. W
podobnych przypadkach musi on często grać w ciemno". Polegać na swoim przeczuciu i wyczuciu,
że to i tamto przedsięwzięcie, ten i ów wariant byłyby najbardziej obiecujące. Nie jest w stanie
dokładnie wyjaśnić, dlaczego tak sądzi. Bez wątpienia opiera się na doświadczeniu; w takim wypadku
należałoby także założyć, że w grze uczestniczy percepcja pozazmysłową i współdziała z jego
racjonalnym myśleniem.
Czołowi parapsycholodzy popierają pogląd, że pp odgrywa w naszym życiu decydującą rolę
(aczkolwiek niezauważalną i nierozpoznawalną). Przykładowo E. G. Stan-ford poświęcił temu
tematowi obszerne studia. Nazywa on ów efekt PMIR, tzn. reakcją instrumentalną przekazaną
wolicjonalnie, i podaje więcej mechanizmów z nią pracujących. Są to m.in.:
1. Nieświadomy mechanizm czasowy, który pozwala nam niespodziewanie być we właściwym
czasie w jakimś miejscu po to, aby przeżyć korzystne wydarzenie (albo niekorzystnego uniknąć); lub
który nas pobudza do rozpoczęcia planowanej akcji w danym czasie, ponieważ czyn będzie miał
określone, logicznie nieprzewidziane, korzystne następstwa.
2. Zapominanie lub przypominanie, gdy np. zapominamy zrobić coś, co sobie zaplanowaliśmy i
pózniej dowiadujemy się, że w ten sposób uniknęliśmy nieprzewidzianej nieprzyjemnej konsekwencji;
lub informacja pp zmieniła nasze przeżycie, gdy próbowaliśmy sobie coś przypomnieć; lub impuls pp
[ Pobierz całość w formacie PDF ]