[ Pobierz całość w formacie PDF ]
120
z węgla, a pokładów węgla w ziemi me brak, więc rośliny mogą z niego robić barwniki.
Inny przypadek zdarzył się astronomowi Robertowi Bali (1840 1913). Spotyka go jakaś znajoma i
bardzo żałuje, że nie mogła wysłuchać jego wykładu o plamach słonecznych.
% To dość specjalny temat, łaskawa pani pociesza ją astronom.
Jak to specjalny oburza się dama. Mnie osobiście żywo interesuje. Gdy tylko zaświeci
słońce, mam zaraz pełno plam na twarzy.
Biologa Tom as za 8EV5C0 (1825 1895) zaś, zaraz po jego wykładzie o mózgu, ktoś zapytał.
Doskonale pana zrozumiałem. Proszę mi tylko wyjaśnić jedną wątpliwość: czy móżdżek
znajduje się wewnątrz czaszki, czy też poza nią? (64)
Wykładać laikom to niezbyt łatwe zadanie...
Bardzo interesujący wykład
Fizyk Artur Oettingen (1836 1920) miał wykład w Dorpacie przed obszernym audytorium,
któremu przewodniczył burmistrz tego miasta. Po skończonej prelekcji burmistrz dziękuje
uczonemu za bardzo interesujący wykład, ale dodaje.
Prosiłbym jednak, aby pan profesor zechciał powtórzyć swe wywody, gdyż były one dla nas
zbyt mało zrozumiałe. (89)
Gdy wykład jest nieciekawy, to nawet uczeni...
InteresujÄ…cy"...
D a 11 o n przewodniczy zebraniu naukowemu. Ktoś czyta mało interesującą pracę, Dalton prawie
jej nie słucha. Wreszcie prelegent kończy.
121
A więc panowie odzywa się Dalton jako przewodniczący pozwolę sobie stwierdzić, że ten
wykład na pewno był bardzo interesujący dla tych, których mógł zaciekawić. (49)
Zniło mi się coś okropnego
Jest siedemsetletnia rocznica założenia uniwersytetu w Heidelbergu. Filozof Kuno Fischer (1824
1907) wygłasza trzygodzinne, męczące przemówienie, podczas którego u n s e n spokojnie
zasypia. Nagle mówca w jakimś szczególnie patetycznym miejscu podnosi głos i Bun-sen się budzi.
. .
Wie pan szepce Bunsen do siedzÄ…cego obok R o s-c o e w chwili, kiedy on krzyknÄ…Å‚,
przyśniło mi się coś okropnego wydało mi się, że upuściłem na ziemię probówkę pełną cezu.
(63)
Po węgiersku
Kiedy biofizyk Leo Szilard (ur. 1898), z pochodzenia Węgier, zaczął wykładać w Oxfordzie (po
angielsku), przyszedł do niego fizyk Jackson i zapytał.
Powiedz mi pan, kolego, w jakim pan właściwie języku wykłada?
Szilard nieco się stropił, opanował się jednak szybko i odrzekł.
Oczywiście, że po węgiersku. Co się z panem dzieje, panie kolego, czy nie zna pan tego języka?
Jackson nie znał ani jednego węgierskiego słowa, ale również okazał się godnym sytuacji.
Oczywiście, że znam węgierski. Nie rozumiem tylko, dlaczego w pańskim wykładzie znalazło
się tyle słów angielskich. (83)
122
Niektórzy profesorowie wpadają w rutynę i powtarzają swe wykłady co roku bez żadnej odmiany,
inni przygotowujÄ… je bardzo starannie.
Profesor nie jest zajęty
Emil Fischer bardzo dokładnie przygotowywał się do wykładów, uprzednio głośno je sobie
odczytujÄ…c.
Pewnego razu odwiedził go jakiś interesant, który usłyszawszy, że profesor rozmawia z kimś w
swym gabinecie, czekał w sąsiednim pokoju. Po dłuższym czasie wchodzi pokojówka i pyta ze
zdziwieniem.
Na kogo pan tu czeka, dlaczego nie wchodzi pan do profesora?
Nie chcę mu przeszkadzać. Rozmawia z kimś.
Ale gdzież tam śmieje się pokojówka. Profesor uczy się swego wykładu. (89)
Ernest Beckmann, chemik i fizykochemik niemiecki, swą sumienność wykładowcy posuwał aż do
przesady.
Nawet na ulicy
Beckmann (1853 1923) dokładał wszelkich starań, aby słuchacze go rozumieli. Chętnie
odpowiadał na wszelkie pytania oraz powtarzał doświadczenia i wywody. Pewnego razu w trakcie
omawiania zagadnienia odezwał się dzwonek obwieszczający zakończenie wykładu, a ponieważ
pora była obiadowa, studenci pospiesznie opuścili salę, Nie-zrażony tym Beckmann szedł za nimi z
aparatem w ręku i towarzyszył im ze swym wykładem aż na ulicę. (33) Bywają profesorowie tak
zamiłowani w wykładach, że nie mogą się pogodzić z myślą opuszczenia katedry nawet w
przypadku starości lub choroby.
123
Dobry żart
Słynny prawnik niemiecki Karol Zacharia (1769 % 1843) nie porzucił wykładów nawet wtedy,
gdy został częściowo sparaliżowany. Na wykłady odprowadzał go służący.
Stary uczony miał zwyczaj żartować ze swego wyglądu.
Mam wrażenie mówił do słuchaszy " że mój wykład jest bardziej prosty niż moje usta
wykrzywione paraliżem. (2)
W wykładzie chemii bardzo ważną rolę grają doświadczenia. Poniżej dwa przykłady: jeden jak
należy je robić, drugi jak ich robić nie należy...
Cieszył się jak dziecko
Black był wyjątkowo zręcznym eksperymentatorem. Opowiadają o nim, że ani razu nie zdarzyło się
podczas jego wykładów, aby na stół wylała się choć kropla cieczy, z którymi eksperymentował.
Cieszył się jak dziecko z udanych eksperymentów, a gdy opowiadał o czymś szczególnie
ciekawym, jego twarz promieniała uśmiechem. (61)
Uczcie się robić to lepiej
Podczas zaś pokazu otrzymywania wodoru Willstaet-terowi wykipiał kwas. Wywołało to głośny
śmiech na sali. Uczony jednak nie stracił zimnej krwi i powiedział.
Oto, panowie, przykład, jak nie należy robić doświadczeń. Uczcie się robić je lepiej. (89)
A oto oryginalny sposób nauczania chemii.
Oryginalna metoda
Chemik angielski William H. ą 11 rn a i n (1817 1888) w niezwykły sposób nauczał chemii
w szkole śred-
124
niej. Kazał każdemu z uczniów doświadczenie robić samemu. Dawał np. każdemu ze swych 30
uczniów kołbkę z siarczkiem żelaza, drugą z kwasem i powiadał.
Uwaga, chłopcy. Na moją komendę każdy z was wleje kwas do siarczku, a potem... nogi za pas.
Raz, dwa, trzy!
Skutek łatwo sobie wyobrazić". Ale R o s A > e, który był uczniem Ballmaina, opowiada, że do
końca życia zapamiętał to doświadczenie. (64)
Przytoczyliśmy już szereg anegdot o zasadzkach, które czyhają na wykładowców. Teraz przykłady
przejęzyczenia lub niejasności.
Zmiana koloru
Profesor chemii na uniwersytecie lwowskim Stanisław Karol Tołł oczko (1868 1935) demonstruje
zmianÄ™ koloru jakiegoÅ› wskaznika.
Proszę, niech się panowie dobrze przyjrzą mówi. Zaraz nastąpi tu zmiana barwy i roztwór
zaczerwieni siÄ™ na niebiesko. (100)
Ewidentnie weryfikuje..."
Hotmann wykładał bardzo ciekawie, ale zbyt często używał wyrazów obcych, co znacznie
zaciemniało jego wykład. Mówił na przykład.
Ten eksperyment ewidentnie weryfikuje nasze antycypacje..." Zamiast wyrazić to znacznie
prościej: To doświadczenie wyraznie potwierdza nasze przypuszczenia". (10)
* W wyniku tej reakcji wydziela się gaz o odrażającym zapachu zgniłych jaj siarkowodór, który
jest też trujący.
125
Humor jest zawsze miłe widziany, toteż wykładowcy starają się w miarę możności urozmaicać swe
wywody dowcipnymi wstawkami. Słynne pod tym względem były wykłady W i b e r g a, pełne
humoru i niespodziewanych dygresji.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]